Voorjaarsinspectie

Moment van de waarheid. De eerste uitgebreide inspectie. Hoe zijn de volken de winter doorgekomen?!

Beekeeper examining honeycomb filled with bees in a rural apiary setting.

Benodigdheden
De vorige keer dat ik in de kasten heb gekeken had ik assistentie, maar nu is het tijd om op eigen benen te staan. Om niks aan het toeval over te laten, heb ik gezorgd dat ik alle benodigdheden voor de grijp heb. Als eerste het basisgereedschap: kastbeitel, ramenlichter en veger. Dan spullen om, laat ik het maar eerlijk zeggen, de bijen in bedwang te houden: theedoeken om de kastonderdelen mee af te bedekken en de beroker. Ook niet onbelangrijk, geheugensteuntjes voor mezelf: hulpstaten, een voorgedrukt raster waarop ik alleen maar met streepjes hoef aan te geven wat ik op welke raat zie, en mijn cursusboek als ik het nodig heb om de theorie te checken.

Alles alvast klaar gezet

Verder heb ik raampjes met voer klaar staan. Mochten de bijen nog extra honing nodig hebben, dan kan ik ze dat geven. Mochten ze meer ruimte nodig hebben om te bouwen: ook daar is voor gezorgd in de vorm van kunstraat, zeg maar voorgebouwd wasplaatjes waar de bijen op verder kunnen bouwen. Last but not least, schone kasten. Ze hebben een jaar in dezelfde kast gezeten, dus een jaar lang hebben zich vocht, schimmel en andere onwenselijke elementen kunnen ophopen. Een voorjaarsschoonmaak is op zijn plaats!E n natuurlijk m’n imkersjas, handschoenen en broek. Klaar voor de strijd.

Plan
Werken in de kast door de imker is een enorme verstoring voor de bijen, dus die verstoring moet zo kort mogelijk zijn. Dat is niet hetzelfde als zo snel mogelijk. Het is belangrijk om zo rustig mogelijk te werken. Dat kan alleen als je van te voren een plan hebt. Ik ga deze keer de voorjaarsinspectie doen. Dat betekent dat ik in elk volk elk raampje bekijk. Is er nog genoeg voer? Zie ik de koningin? Legt ze eitjes? Zijn er al eitjes in larfjes veranderd? En zijn de celletjes waar ze in zitten afgesloten? Is er stuifmeel? En zo zijn er nog wat vragen die je moet beantwoorden over de staat waarin het volk verkeert.

honeycomb, brood comb, bees, honey, nectar, habitation, insects, honey bee, honeycomb, honeycomb, honeycomb, honeycomb, honeycomb, honey
Broed in alle stadia: eitjes, larven en gesloten broed.

Vurige Volk
Voorheen het agressieve volk, het stekelige volk, zelfs het enige volk. Maar met deze benamingen maak je geen vrienden, zelfs al zeg je deze namen niet hardop in hun bijzijn. Ik hou van positief denken, positief doen en positief benaderen. Ik snap wel waarom die bijen mij niet met open armen verwelkomen. Komt zo’n mens, dat eigenlijk geen idee heeft wat ze aan het doen is, hun huis op z’n kop zetten. Hun huis waar ze veel passie voor voelen. Dat ze willen verdedigen. En daar zetten zij hun temperament voor in. Ik noem dit dan ook het Vurige Volk. Omdat tegen het contact met hen erg op zag ben ik de voorjaarsinspectie met dit volk begonnen. Ondank dat ik het spannend vond, heb ik rustig gewerkt en kreeg ik alle ruimte van deze dames om aan de slag te gaan. Ik heb de beroker gebruikt en de kastonderdelen met theedoeken afgedekt. Dat laatste is vooral om er voor te zorgen dat er zo min mogelijk warmte uit de kast verloren gaat. Maar dus ook een manier om ervoor te zorgen dat ze niet zo opvliegen. Dit volk heeft al veel broed aan gemaakt en ook veel darrenbroed. Dat gaat goed!

Gesloten broed
Darrenbroed

Ook heb ik dit volk overgezet op schone kasten. Dat betekent dat ik elke raat nadat zorgvuldige inspectie terugplaatst in de nieuwe kast, maar op dezelfde positie en volgorde als in de oude kast. Nadat ik de laatste raat heb teruggeplaatst de kast weer gesloten.

Opvliegende bijen keren weer huiswaarts na de inspectie

Twee kleine volkjes
In deze bijenstal heb ik naast het Vurige Volk nog twee kleinere volkjes staan. Dit zijn twee rustige volkjes. Voordat ik een kast openmaak kijk ik eerst naar de vliegopening. Zijn de bijen actief? Brengen ze stuifmeel mee? Deze volkjes vliegen af en aan en bij de incoming bijen zie bolletjes geel, oranje en allerlei andere kleuren aan de achterpootjes hangen. Met de stuifmeel zit het snor! Onder het dak heb ik een glazen plaat op de kast liggen. Op deze manier kan ik informatie verzamelen zonder de bijen te verstoren. Ik zie op hoeveel straatjes ze zitten en hoe actief ze zijn.

Bijen observeren zonder ze te verstoren. Ik zie dat ze op alle ramen zitten.

Ook al zijn dit rustige volkjes, toch met de beroker gewerkt en theedoeken gebruikt. Omdat ik het Vurige Volkje al had geïnspecteerd had ik veel minder last van zenuwen, dus ik kon nu meer ontspannen werken. Ook deze volkjes zijn gestaag aan het groeien. Er is nog genoeg voer en beiden konden nog wat extra bouwruimte gebruiken, dus dat heb ik ze gegeven. Komende weken wel in de gaten houden of er nog steeds voldoende voer is, want de voorraad is niet zo groot als in het Vurige Volk. De temperaturen kunnen komende weken flink zakken en dan wil je niet dat ze van honger omkomen.

Broedkamer onder de theedoek, schone broedkamer staat klaar
Aan het werk in de broedkamer

De minder leuke kanten van imkeren
Als laatste was mijn volk op de Warrinkhof aan de beurt. Dit is het eerste volk dat ik onder mijn hoede heb gekregen. Een geschepte zwerm dat vorig jaar juni domicili had gekozen in mijn eerste spaarkast die ik van Bert had gekregen. In dit volk heb ik dit jaar nog niet gekeken, dus dit was extra spannend! Ik had al twijfels over wat ik zou aantreffen. Er was minder activiteit op de vliegplank dan ik verwachtte en er zaten bruine slierten op de buitenkant van de kast. Door de glazen plaat kon ik zo tussen de raten door naar beneden kijken, dus de bevolking was ook minder dicht dan ik hoopte. Eenmaal aan het werk in de kast werd mijn vermoeden dat het niet goed zat bevestigd. Dit volk is darrenbroedig. De koningin legt alleen eitjes waar darren uit komen of het zijn werksters die eitjes leggen en die kunnen alleen maar darrenbroed genereren. Dit is heel ernstig. Darren hebben geen taak in het volk, anders dan de koningin bevruchten, maar dat doen ze buiten de kast. Als er geen werksters en koningen uitkomen, is het volk ten dode opgeschreven. Dit was wel een shock. Al die mooie bijen, die het niet gaan redden. Triest. Ik had nog een mogelijkheid tot een reddingsoperatie. En dat is een raampje met open broed, dus eitjes, van een ander volk in de broedkamer hangen en hopen dat ze daar een koningin uit gaan opkweken. Dit heeft helaas niet mogen baten. Daarom heb ik het volk afgevoerd. Dat heb ik toch nog te dichtbij de standplaats gedaan, want al snel zag de tros op die plek hangen. Daarnaast stond nog een kast. Of ze hebben niet eens geprobeerd zich in te vechten of het is gewoon niet gelukt, maar de volgende dag lag het hele volk dood op de grond.

Onregelmatige bobbels: darrenbroedige koningin of werksters

Mixed emotions
De voorjaarsinspectie geeft mij het gevoel dat ik nu echt een imker begin te worden. Ik merk dat ik steeds meer routine en handigheid krijg in het handelen van de volken. Maar het is tegelijkertijd toch ook wel een rollercoaster aan emoties. Opgetogen dat de volken op de Windhoek er zo goed bijstaan, maar ook verdriet om het volkje op de Warrinkhof. Jammer dat ik ze niet heb kunnen redden. Had ik ze niet beter in de kast kunnen laten zitten in plaats ze zo direct de dood in jagen? Dit zal vast niet de laatste keer zijn dat ik hiermee te maken krijg en probeer het van me af te zetten. Dat moet gewoon slijten. Een ervaring in mijn imkerrugzakje.